UG Skąpe - skape.pl

 

 

Gmina Skąpe. Niewielka gmina znajdująca się w Powiecie Świebodzińskim kryje w swoich lasach kawałek historii i tajemnicy związanej z czasami gdy ziemie te były jeszcze niemieckie. Zaczynając od okolic Przetocznicy przez Cibórz, Rokitnicę i Ołobok przez lasy i wzdłuż cieków wodnych ciągną się wybudowane przez Niemców fortyfikacje południowego odcinka Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego. Obiekty potocznie zwane bunkrami miały za zadanie bronić ważniejszych przepraw i skrzyżowań dróg. Na interesującym Nas odcinku wybudowano 30 obiektów różnego przeznaczenia, „bunkry”, mosty forteczne oraz jazy spiętrzające wodę.
Budowę tego odcinka umocnień rozpoczęto w latach 1932-35 wtedy to powstawały pierwsze jazy, mosty i zapory hydrotechniczne. Także w tym okresie wybudowano kilka stanowisk bojowych o odporności C zabezpieczających owe obiekty. Następne lata 1935-1938 to kontynuacja i wzmocnienie pozycji, budowa dodatkowych schronów bojowych o wzmocnionej ostrzało-odporności (B), a także kontynuacja rozbudowy systemu zapór hydrotechnicznych na kanale Ołobok.
Budowane obiekty są bardziej skomplikowane niż budowane wcześniej MG-Stand odporności C.

Obiekty uzyskały szereg dodatkowych pomieszczeń, poprawiono funkcjonalność, komfort i

samowystarczalność obiektu. Rozwój niemieckiej myśli fortyfikacyjnej doprowadził do zmiany środków ogniowych. Do 1935 roku budowano schrony, w których główny ośrodek ogniowy chroniony był stalowa płyta pancerną 10P7, natomiast w latach późniejszych obiekty uzyskały dodatkowe opancerzenie w formie półkopuły 3 szczelnicowej 2P7 , dużej ciężkiej kopuły sześcio strzelnicowej 20P7, także wprowadzono inne środki rażenia takie jak moździerz maszynowy M19I i miotacze płomieni. Każdy środek ogniowy otrzymywał odpowiednie zabezpieczenie w formie stalowych pancerzy. Niektóre obiekty otrzymały dodatkowo stanowiska obserwatorów piechoty, które chronione były stalowym dzwonem 23P8.

OPIS OBIEKTÓW

Najczęściej spotykanym obiektem na odcinku południowym jest MG-Schartenstand und Pak Unterstand zwany potocznie Hindenburg-Stand lub bardziej po polsku Hindenburgiem. Jest to genialny w swej prostocie i konstrukcji obiekt. Dwukondygnacyjny schron z garażem dla działka (Pak 34) wytaczanego na pozycję polową, najczęściej obok obiektu znajdowało się takie stanowisko z żelbetowym przedpiersiem. Działko przeciwpancerne kaliber 37mm (Panzerabwehrkanone Pak 34) zostało wyprodukowane w 1934 roku. Jego parametry techniczne wystarczało do zwalczania lekkich i średnich pojazdów opancerzonych. W 1935 roku zostało wprowadzone jako wyposażenie fortyfikacji niemieckiej. Głównym środkiem ogniowym oprócz Pak-a był czołowo zamontowany karabin maszynowy wz.08 (MG 08) na lawecie fortecznej schowany za stalową płytą pancerną typu 10P7, chronioną nieco ponad pól metrowym betonowym przedpiersiem.
 

Stanowisko posiadało wyjątkową konstrukcję, na powierzchni ok. 55m2 umieszczono dwa bardzo ważne środki ogniowe, obiekt był prawie samo wystarczalny. Dolna kondygnacja wykonana z cegły! Miała funkcje socjalne (kuchnia, izba załogi z jadalnia, izba oficerów) natomiast na górnej kondygnacji wykonanej z żelbetu umieszczono pomieszczenia ściśle związane z walką (izba bojowa z MG 08 garaż dla Pak-a, wejście z wartownia i podręczny magazyn amunicji). Stropy obiektu były wzmacniane stalowymi dwuteownikami pomiędzy nimi montowano stalowa blachę grubości ok. 3mm. Obiekt był samowystarczalny jedynie prąd ciągnięto z zewnątrz, do oświetlenia pomieszczeń używano także lamp naftowych umieszczonych w niszach, obiekt posiadał własne ujęcie wody (studnia głębinowa w kuchni) Do ogrzewania używano pieców fortecznych typy wt80, wentylację zapewniały filtrowentylatory typu HES ½ . WC znajdowało się na I kondygnacji w wartowni. Obiekt chroniony dodatkowo drzwiami pancernymi 14P7 oraz drzwiami do garażu 476P2. Na zewnątrz rozciągano zasieki z drutu kolczastego, a sam obiekt był maskowany przy pomocy siatki maskującej oraz odpowiedniego koloru farbo maskowaniem.


TRASA TURYSTYCZNA
 

Trasa turystyczna rozpoczyna się w miejscowości Ołobok, przy zaporze hydrotechnicznej i moście fortecznym

 nr 602 (kierunek Wilkowo). Malowniczo wytyczony szlak wzdłuż kanału i rozlewisk rzeki Ołobok zadowoli miłośników pieszych a także rowerowych wędrówek. Trasa bardzo łatwa, choć trzeba bardzo uważać podczas penetracji obiektów fortecznych. Latarka i ciepła odzież niezbędna. Trzeba wytężyć wyobraźnie gdyż w każdym obiekcie są niezabezpieczone otwory, studzienki a także wystające ze ścian i stropu pręty zbrojeniowe i wiszące bloki betonu. Trzeba zachować szczególną ostrożność.
Zorganizowanych miejsc do odpoczynku niestety na szlaku jeszcze nie ma. Ale urokliwe jazy i zapory są doskonałym miejscem na złapanie oddechu oraz posilenie się przed dalszą drogą.
Najciekawsze obiekty, które nie powinny być pominięte podczas zwiedzania to na pewno wszystkie zapory hydrotechniczne wraz z mostami. Na odcinku, Przetocznica – Ołobok trzeba także zobaczyć obiekty nr.
PzW 612 położony ok. 1.3m od miejscowości Przetocznica,
PzW 623 obiekt ok. 400 metrów od jeziora Cibórz. Wart uwagi.
PzW 625 Dwukondygnacyjny obiekt z garażem dla działka znajdujący się ok. 150m na zachód od krzyżówki Międzylesie-Rokitnica Skąpe. W obiekcie zachowane napisy w j. Niemieckim oraz kolorowe sygnatury przewodów elektrycznych i telefonicznych.
PzW 630 Bardzo ciekawy jednokondygnacyjny obiekt, ok. 1.5km na północ od krzyżówki Skąpe-Rokitnica-Międzylesie.
PzW 646 – na wschód od miejscowości Rokitnica przy kanale Ołobok, dobrze widoczny z drogi leśnej (niebieski szlak) Tuż za nim zapora hydrotechniczna 606.
PzW 657 Jednokondygnacyjny obiekt bojowy znajdujący się w lesie obok zapory 602 i moście przesuwnym k602 ok. 1km na północny wschód od miejscowości Ołobok.


Opracowanie Rafał Marcinkiewicz -> www.bunkrowiec.pl