![](http://www.skape.pl/system/pobierz.php?plik=przetocznica-zaporaprzymłynie_ikonka.jpg&id=757)
Gmina Skąpe. Niewielka gmina znajdująca się w Powiecie Świebodzińskim kryje w swoich lasach kawałek historii i tajemnicy związanej z czasami gdy ziemie te były jeszcze niemieckie. Zaczynając od okolic Przetocznicy przez Cibórz, Rokitnicę i Ołobok przez lasy i wzdłuż cieków wodnych ciągną się wybudowane przez Niemców fortyfikacje południowego odcinka Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego. Obiekty potocznie zwane bunkrami miały za zadanie bronić ważniejszych przepraw i skrzyżowań dróg. Na interesującym Nas odcinku wybudowano 30 obiektów różnego przeznaczenia, „bunkry”, mosty forteczne oraz jazy spiętrzające wodę.
Budowę tego odcinka umocnień rozpoczęto w latach 1932-35 wtedy to powstawały pierwsze jazy, mosty i zapory hydrotechniczne. Także w tym okresie wybudowano kilka stanowisk bojowych o odporności C zabezpieczających owe obiekty. Następne lata 1935-1938 to kontynuacja i wzmocnienie pozycji, budowa dodatkowych schronów bojowych o wzmocnionej ostrzało-odporności (B), a także kontynuacja rozbudowy systemu zapór hydrotechnicznych na kanale Ołobok.
Budowane obiekty są bardziej skomplikowane niż budowane wcześniej MG-Stand odporności C.
Budowę tego odcinka umocnień rozpoczęto w latach 1932-35 wtedy to powstawały pierwsze jazy, mosty i zapory hydrotechniczne. Także w tym okresie wybudowano kilka stanowisk bojowych o odporności C zabezpieczających owe obiekty. Następne lata 1935-1938 to kontynuacja i wzmocnienie pozycji, budowa dodatkowych schronów bojowych o wzmocnionej ostrzało-odporności (B), a także kontynuacja rozbudowy systemu zapór hydrotechnicznych na kanale Ołobok.
Budowane obiekty są bardziej skomplikowane niż budowane wcześniej MG-Stand odporności C.
Obiekty uzyskały szereg dodatkowych pomieszczeń, poprawiono funkcjonalność, komfort i
![](http://www.skape.pl/system/pobierz.php?plik=pzw_625_na_krzyzowce_skape-ciborz-ołobok_ikonka.jpg&id=761)
samowystarczalność obiektu. Rozwój niemieckiej myśli fortyfikacyjnej doprowadził do zmiany środków ogniowych. Do 1935 roku budowano schrony, w których główny ośrodek ogniowy chroniony był stalowa płyta pancerną 10P7, natomiast w latach późniejszych obiekty uzyskały dodatkowe opancerzenie w formie półkopuły 3 szczelnicowej 2P7 , dużej ciężkiej kopuły sześcio strzelnicowej 20P7, także wprowadzono inne środki rażenia takie jak moździerz maszynowy M19I i miotacze płomieni. Każdy środek ogniowy otrzymywał odpowiednie zabezpieczenie w formie stalowych pancerzy. Niektóre obiekty otrzymały dodatkowo stanowiska obserwatorów piechoty, które chronione były stalowym dzwonem 23P8.
OPIS OBIEKTÓW
OPIS OBIEKTÓW
Najczęściej spotykanym obiektem na odcinku południowym jest MG-Schartenstand und Pak Unterstand zwany potocznie Hindenburg-Stand lub bardziej po polsku Hindenburgiem. Jest to genialny w swej prostocie i konstrukcji obiekt. Dwukondygnacyjny schron z garażem dla działka (Pak 34) wytaczanego na pozycję polową, najczęściej obok obiektu znajdowało się takie stanowisko z żelbetowym przedpiersiem. Działko przeciwpancerne kaliber 37mm (Panzerabwehrkanone Pak 34) zostało wyprodukowane w 1934 roku. Jego parametry techniczne wystarczało do zwalczania lekkich i średnich pojazdów opancerzonych. W 1935 roku zostało wprowadzone jako wyposażenie fortyfikacji niemieckiej. Głównym środkiem ogniowym oprócz Pak-a był czołowo zamontowany karabin maszynowy wz.08 (MG 08) na lawecie fortecznej schowany za stalową płytą pancerną typu 10P7, chronioną nieco ponad pól metrowym betonowym przedpiersiem.
![](http://www.skape.pl/system/pobierz.php?plik=mru_w602_ołobok_ikonka.jpg&id=775)
Stanowisko posiadało wyjątkową konstrukcję, na powierzchni ok. 55m2 umieszczono dwa bardzo ważne środki ogniowe, obiekt był prawie samo wystarczalny. Dolna kondygnacja wykonana z cegły! Miała funkcje socjalne (kuchnia, izba załogi z jadalnia, izba oficerów) natomiast na górnej kondygnacji wykonanej z żelbetu umieszczono pomieszczenia ściśle związane z walką (izba bojowa z MG 08 garaż dla Pak-a, wejście z wartownia i podręczny magazyn amunicji). Stropy obiektu były wzmacniane stalowymi dwuteownikami pomiędzy nimi montowano stalowa blachę grubości ok. 3mm. Obiekt był samowystarczalny jedynie prąd ciągnięto z zewnątrz, do oświetlenia pomieszczeń używano także lamp naftowych umieszczonych w niszach, obiekt posiadał własne ujęcie wody (studnia głębinowa w kuchni) Do ogrzewania używano pieców fortecznych typy wt80, wentylację zapewniały filtrowentylatory typu HES ½ . WC znajdowało się na I kondygnacji w wartowni. Obiekt chroniony dodatkowo drzwiami pancernymi 14P7 oraz drzwiami do garażu 476P2. Na zewnątrz rozciągano zasieki z drutu kolczastego, a sam obiekt był maskowany przy pomocy siatki maskującej oraz odpowiedniego koloru farbo maskowaniem.
TRASA TURYSTYCZNA
TRASA TURYSTYCZNA
Trasa turystyczna rozpoczyna się w miejscowości Ołobok, przy zaporze hydrotechnicznej i moście fortecznym
![](http://www.skape.pl/system/pobierz.php?plik=zapora_hydrotechniczna_w_ciborzu_ikonka.jpg&id=783)
nr 602 (kierunek Wilkowo). Malowniczo wytyczony szlak wzdłuż kanału i rozlewisk rzeki Ołobok zadowoli miłośników pieszych a także rowerowych wędrówek. Trasa bardzo łatwa, choć trzeba bardzo uważać podczas penetracji obiektów fortecznych. Latarka i ciepła odzież niezbędna. Trzeba wytężyć wyobraźnie gdyż w każdym obiekcie są niezabezpieczone otwory, studzienki a także wystające ze ścian i stropu pręty zbrojeniowe i wiszące bloki betonu. Trzeba zachować szczególną ostrożność.
Zorganizowanych miejsc do odpoczynku niestety na szlaku jeszcze nie ma. Ale urokliwe jazy i zapory są doskonałym miejscem na złapanie oddechu oraz posilenie się przed dalszą drogą.
Najciekawsze obiekty, które nie powinny być pominięte podczas zwiedzania to na pewno wszystkie zapory hydrotechniczne wraz z mostami. Na odcinku, Przetocznica – Ołobok trzeba także zobaczyć obiekty nr.
PzW 612 położony ok. 1.3m od miejscowości Przetocznica,
PzW 623 obiekt ok. 400 metrów od jeziora Cibórz. Wart uwagi.
PzW 625 Dwukondygnacyjny obiekt z garażem dla działka znajdujący się ok. 150m na zachód od krzyżówki Międzylesie-Rokitnica Skąpe. W obiekcie zachowane napisy w j. Niemieckim oraz kolorowe sygnatury przewodów elektrycznych i telefonicznych.
PzW 630 Bardzo ciekawy jednokondygnacyjny obiekt, ok. 1.5km na północ od krzyżówki Skąpe-Rokitnica-Międzylesie.
PzW 646 – na wschód od miejscowości Rokitnica przy kanale Ołobok, dobrze widoczny z drogi leśnej (niebieski szlak) Tuż za nim zapora hydrotechniczna 606.
PzW 657 Jednokondygnacyjny obiekt bojowy znajdujący się w lesie obok zapory 602 i moście przesuwnym k602 ok. 1km na północny wschód od miejscowości Ołobok.
Opracowanie Rafał Marcinkiewicz -> www.bunkrowiec.pl
Zorganizowanych miejsc do odpoczynku niestety na szlaku jeszcze nie ma. Ale urokliwe jazy i zapory są doskonałym miejscem na złapanie oddechu oraz posilenie się przed dalszą drogą.
Najciekawsze obiekty, które nie powinny być pominięte podczas zwiedzania to na pewno wszystkie zapory hydrotechniczne wraz z mostami. Na odcinku, Przetocznica – Ołobok trzeba także zobaczyć obiekty nr.
PzW 612 położony ok. 1.3m od miejscowości Przetocznica,
PzW 623 obiekt ok. 400 metrów od jeziora Cibórz. Wart uwagi.
PzW 625 Dwukondygnacyjny obiekt z garażem dla działka znajdujący się ok. 150m na zachód od krzyżówki Międzylesie-Rokitnica Skąpe. W obiekcie zachowane napisy w j. Niemieckim oraz kolorowe sygnatury przewodów elektrycznych i telefonicznych.
PzW 630 Bardzo ciekawy jednokondygnacyjny obiekt, ok. 1.5km na północ od krzyżówki Skąpe-Rokitnica-Międzylesie.
PzW 646 – na wschód od miejscowości Rokitnica przy kanale Ołobok, dobrze widoczny z drogi leśnej (niebieski szlak) Tuż za nim zapora hydrotechniczna 606.
PzW 657 Jednokondygnacyjny obiekt bojowy znajdujący się w lesie obok zapory 602 i moście przesuwnym k602 ok. 1km na północny wschód od miejscowości Ołobok.
Opracowanie Rafał Marcinkiewicz -> www.bunkrowiec.pl
Zobacz również